بررسی مصالح و طراحی عرشه فولادی مطابق با نشریه شماره 21973 

از متریال‌های سبک و اقتصادی در ساخت و ساز، می‌توان به عرشه فولادی اشاره کرد که در بازار مصالح ساختمانی به نام سقف عرشه فولادی معروف می‌باشد. عرشه فولادی را می‌توان یکی از سبک‌ترین، به صرفه‌ترین و سریع‌ترین روش‌های ساخت و اجرای سقف ساختمان‌های اسکلت فلزی و اسکلت‌های بتنی نامید. سرعت ساخت و اجرای بسیار بالای آن سبب شده است تا این متریال تبدیل به یکی از سقف‌های محبوب در بین مهندسان شود. برای اطلاع از قیمت و کسب اطلاعات بیشتر درباره عرشه فولادی و سایر مصالح ساختمانی، می‌توانید به ساخت بازار مراجعه کنید.

استانداردهای مربوط به سقف عرشه فولادی

عرشه فولادی و یا Metal Deck  به تعدادی ورق فولادی گفته می‌شود که از آن‌ها برای ساخت و اجرای سقف عرشه فولادی استفاده می‌کنند. ضخامت، اندازه و نوع ورق‌های فولادی در هنگام ساخت سقف عرشه فولادی مهم بوده و اگر مطابق با استانداردهای تعیین شده انجام نپذیرد، موجب ایجاد اختلال در روند اجرای سقف عرشه فولادی خواهد شد. به همین دلیل نیز در این مطلب سعی داریم مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره 21973، به بررسی آیین نامه‌ها و استاندارهای مربوط به اجرای عرشه فولادی بپردازیم پس تا انتهای مطلب با ساخت بازار همراه باشید.

استانداردها و آیین نامه‌های مربوط به سقف عرشه فولادی در حالت کلی 10 بخش بوده و شامل تمامی مراحل از ابتدای ساخت و تهیه تا انتهای اجرای آن هستند که این 10 مورد عبارتند از:

1. مدارک اجرایی
2. مصالح
3. طراحی
4. اجزای الحاقی
5. نصب
6. جوشکاری
7. اتصال‌های مکانیکی
8. اتصال‌های اجزای الحاقی
9. تمیز کاری قبل از بتن ریزی
10. مسلح کننده‌های فولادی

در ادامه مطلب از بین موارد گفته شده، به بررسی نکات و استانداردهای مهم درباره مصالح و اجرای عرشه فولادی می‌پردازیم. همچینین شما می‌توانید برای استعلام قیمت عرشه فولادی و سایر مصالح فلزی خام که در ساخت و ساز کاربرد دارند، به سامانه ساخت بازار مراجعه کنید.

مصالح کاربردی در سقف عرشه فولادی

مصالح و متریال‌های مختلفی در ساخت و اجرای این سقف سبک کاربرد دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها مطابق با نشریه شماره 21973 می‌پردازیم.

ورق فولادی

تمامی ورق‌های فولادی که در عرشه و الحاقات آن مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید دارای حداقل مقاومت مشخصه تسلیم mpa 230 باشند.

در مواردی که عرشه فولادی نقش تسلیح کننده دال را بر عهده دارد، عرشه باید از نوع آجدار با حداقل عمق عاج 1 میلی‌متر بوده و مشخصات ورق فولادی باید مطابق نشریه شماره 612 معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری باشد. افزایش طول نسبی نهایی ورق فولادی عرشه در نمونه با طول 50 میلی‌متر باید 10 درصد و یا بیش از آن بوده و همچنین مقاومت مشخصه تسلیم نباید از mpa 345 بیشتر باشد.

ضخامت ورق فولادی عرشه فولادی باید مطابق نشریه شماره 612 سازمان برنامه و بودجه کشور باشد.

ورق‌های فولادی مورد استفاده در الحاقاتی که باربر هستند، باید مطابق نشریه شماره 612 باشند. برای ورق‌های فولادی در الحاقات غیر باربر می‌توان هر نوع فولاد مناسبی استفاده نمود.

رواداری ابعاد عرشه فولادی تحویلی به کارگاه ساختمانی

کمترین ضخامت ورق عرشه فولادی بدون پوشش تحویل به کارگاه ساختمانی در هیچ قسمت نباید کمتر از 0.95 ضخامت طراحی باشد. البته ضخامت‌های کمتر در خم‌ها نظیر گوش‌های ناشی از نورد سرد می‌تواند قابل قبول باشد.

رواداری ساخت در طول هر قطعه از ورق‌های عرشه فولادی 13 میلی‌متر بوده و رواداری در عرض نیز از 10 - الی 20+ میلی‌متر می‌باشد.

حداکثر مقدار خمیدگی و تابیدگی ورق‌های فولادی برابر 2 میلی‌متر در متر مربع می‌باشد.

ناگونیایی انتهایی ورق‌های عرشه فولادی نباید بیش از 10 میلی‌متر برای هر متر عرض فولادی باشد.

پوشش ورق عرشه فولادی

ورق ها باید مطابق استاندارد ASTM A653/A653M، به روش غوطه وری گرم روی اندود شوند. حداقل پوشش ورق باید معادل Z 120 باشد.

در صورت نیاز یک لایه رنگ آستر در سطح زیرین ورق برای محافظت در برابر خوردگی باید انجام گیرد.

جزئیات پوشش نهایی ورق باید توسط طراح مشخص گردد.

بتن و مسلح کننده ها

بتن مورد استفاده بر روی عرشه باید در انطباق با ضوابط فصل‌های مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

در دال‌های مرکب عرشه فولادی مقاومت مشخصه فشاری بتن نباید کمتر از mpa 20 و بیش از mpa 40 ‏ باشد.

استفاده از افزودنی‌های بتن که دارای نمک‌های کلر دار یا مواد خورنده دیگری هستند که به ورق عرشه و اجزای مدفون در بتن آسیب میرسانند، مجاز نمی‌باشد.

الیاف‌های مسلح کننده گسسته باید مطابق استاندارد ASTM A820 برای الیاف فولادی و استاندارد ASTM D7508 برای الیاف مصنوعی باشند.

طراحی

طراحی عرشه های فولادی از جمله موارد مهم و قابل توجه در اجرای آن می‌باشد که در دو بخش قابل بررسی است. در ادامه به بررسی کلی هر یک می‌پردازیم.

عرشه فولادی به عنوان قالب پیش از گیرش نهایی

طراحی عرشه به دو روش مقاومت مجاز asd و ضرایب بار و مقاومتLRFD قابل انجام است. مشخصات مقطع مقاومت مجاز و یا مقاومت طراحی برای ارزش‌های فولادی باید بر اساس نشریه شماره 612 صورت پذیرد.

با توجه به روش اجرا و در صورت نیاز، بارهای زنده هنگام ساخت باید افزایش یابد.

بارگذاری دهانه‌ها، باید متناسب با توالی بتن ریزی در هنگام اجرا مطابق با پیوست الف در نشریه شماره 21973  باشد. برای محاسبه نیروی برش گشتاور خمشی و افتادگی در دهانه‌های نابرابر می‌توان از روش‌های تحلیل ترکیبی استفاده نمود.

در دهانه‌های طره افتادگی عرشه در نقشه قالب زیر اثر وزن عرشه فولادی و بتن تازه نباید از 20 میلی‌متر تجاوز نماید.

عرشه مرکب پس از گیرش نهایی

مقاومت برشی عرشه مرکب باید بر اساس یکی از روش‌های پیوستگی برشی و یا آزمایش عملکرد با ابعاد واقعی تعیین شود.

ظرفیت سربارهای عرشه را می‌توان از کسر وزن بتن و عرشه فولادی از ظرفیت باربری کل به دست آورد.

معیار پذیرش افتادگی و ارتعاش دال مرکب، باید به ترتیب در انطباق با مبحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان کنترل شوند.

بار آویزها شامل سقف کاذب، تجهیزات روشنایی، کانال‌ها و سایر تاسیسات نیز باید در تحلیل و محاسبات مقاومت، افتادگی و اعتبار در نظر گرفته شوند.

اثر پخش عرضی بارهای متمرکز در جهت عمود بر کنگره عرشه باید مطابق ضوابط این بخش در نظر گرفته شوند و همچنین برای پخش بار عرضی می‌توان از روش‌های تحلیل مناسب استفاده نمود.

هنگامی که دال مرکب عرشه فولادی به صورت یکسره طراحی شود، در ناحیه گشتاور خمشی منفی عرشه فولادی فقط به عنوان یک قالب عمل کرده و دال بتنی مسلح باید به صورت غیر مرکب بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان طراحی گردد.

در دال‌های طره‌ای، عرشه فولادی تنها به عنوان قالب عمل کرده و استفاده از آن در نقش مسلح کننده فشاری مجاز نمی‌باشد و دال بتنی مسلح باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان طراحی گردد.

سختی و مقاومت دیافراگم باید بر اساس روش‌های مندرج در منبع SDIDDM و یا آزمایش‌های انجام شده مطابق منبع AISI S907  تعیین شوند.

استعلام قیمت عرشه فولادی از ساخت بازار

در نشریه استاندارد ملی ایران به شماره ۲۱ ۹۷۳ استانداردها و آیین نامه‌های مهمی در رابطه با نصب عرشه فولادی بیان شده است که ما در این مطلب تنها به بررسی نکات و آیین نامه‌های مربوط به مصالح و طراحی عرشه فولادی پرداختیم. همچنین برای استعلام قیمت مصالح به کار رفته در ساخت و طراحی عرشه فولادی می‌توانید به سامانه استعلام قیمت محصولات ساختمانی، یعنی ساخت بازار مراجعه کنید.