دستورالعمل های ساخت و انتقال بتن به قالب ها مطابق نشریه سازمان بودجه

یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی، بتن می‌باشد که به دلیل تنوع در کاربرد، پایداری، مقاومت و هزینه‌ی مناسب استفاده از آن در اغلب پروژه‌های عمرانی رایج است. بتن یک ماده‌ی مرکب بسیار سخت و مقاوم است که از مخلوط کردن سیمان، ماسه، سنگ‌های کوچک و آب تشکیل می‌شود. بتن سخت شده یک سنگ مصنوعی به شمار می‌آید که فضای بین سنگدانه‌های ریز آن توسط سیمان پر شده‌اند. بتن با دوام و مرغوب غلظت مناسبی داشته و در مقابل شرایط محیطی خورنده و بارهای وارد بر آن به خوبی مقاومت کرده و مشخصات آن تغییر نمی‌کند.

جهت کسب اطلاعات تخصصی بیشتر در زمینه‌ی بتن و دستورالعمل‌های انتقال آن به قالب‌ها، در ادامه‌ی مطلب با ساخت بازار همراه باشید. همچنین شما می‌توانید با عضویت در این سامانه از خدمات متنوع ساخت بازار به عنوان تولید کننده و خریدار برخوردار شوید.

برخی از ویژگی های بتن مرغوب و مقاوم

در هنگام استفاده از بتن و تهیه آن باید با توجه به نوع سازه، به برخی از ویژگی‌های بتن توجه کرده و موارد مهمی را رعایت کنید. بر اساس مندرجات نشریه 55، ویژگی‌های مهم بتن که باید مورد توجه پیمانکار قرار گیرد به شرح زیر می‌باشد:

کارایی بتن

بتن کارا، بتنی می‌باشد که بتوان به راحتی آن را تهیه، متراکم و حمل نمود. اگر در یکنواختی بتن در طول مراحل فوق تغییری حاصل نشود، می‌توان گفت که بتن کارایی خوبی دارد.

پایایی بتن

بتنی که در ساخت و نگهداری آن تمامی مشخصات فنی رعایت شود، دارای پایایی (دوام) زیاد در برابر شرایط محیطی می‌باشد.

مقاومت بتن

از مهم‌ترین خصوصیات بتن، مقاومت آن می‌باشد. برای دستیابی به بتنی با مقاومت زیاد، باید در انتخاب مصالح از نظر کمیت و کیفیت، ساخت بتن، حمل و ریختن و نهایتاً در عمل آوردن و نگهداری آن دقت کافی به‌عمل آید.

دستورالعمل های ساخت و تهیه بتن

مصالح و مواد تشکیل دهنده بتن اعم از سیمان، مصالح سنگی، آب و مواد افزودنی، باید به نحوی انتخاب شوند که بتن ساخته شده با مشخصات و مندرجات نشریه55 و سایر اسناد قرارداد دستگاه نظارت مطابقت داشته باشد. کارگاه ساخت بتن باید دارای امکانات و تجهیزات کامل برای دریافت و انبار نمودن، حمل، اندازه گیری و توزین مصالح برای ساخت بتن باشد.

در مواردی که از مصالح سنگی مرطوب استفاده می‌شود، باید آب اضافی موجود در این مصالح در نظر گرفته شده و از مقدار آب اختلاط متناسباً کسر گردد. در ساخت بتن ابتدا باید اندازه گیری مصالح تشکیل دهنده بتن انجام گیرد. این مصالح شامل مواد زیر می‌باشند:

سیمان

اندازه گیری و مقدار سیمان باید به طور جداگانه و دقیق انجام گیرد. سیستم توزین و انتقال سیمان به دستگاه بتن ساز باید به نحوی باشد که موجب اتلاف سیمان نشود. در کارگاه‌های بزرگ تهیه‌ی بتن توزین، توزیع و کنترل باید به صورتی کاملاً خودکار صورت گیرد.

برای تهیه انواع مختلف سیمان از جمله پرتلند، رنگی و آمیخته می‌توانید به سایت ساخت بازار مراجعه کرده و سیمان مورد نظر خود را بدون واسطه از تولید کننده آن تهیه کنید.

مصالح سنگی

توزین و اندازه گیری مصالح سنگی باید به روش وزنی صورت گیرد. دستگاه‌های توزین و اندازه گیری باید با توجه به میزان ساخت با روش‌های کنترل دقیق و در صورت نیاز طبق نظر دستگاه نظارت به صورت خودکار عمل نمایند. استفاده از اندازه گیری و توزین به روش حجمی، مجاز نبوده و استفاده از روش حجمی تنها پس از دریافت اجازه دستگاه نظارت و در مورد کارهای کوچک امکان پذیر خواهد بود. کنترل رطوبت مصالح سنگی خصوصاً ماسه قبل از ورود به دستگاه بتن ساز با توجه به میزان اسلامپ و نسبت آب به سیمان مورد نیاز، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این رطوبت باید قبلاً اندازه گیری شده و نتایج آن در محاسبه میزان آب منظور شود.

آب و مواد افزودنی بتن

در ساخت بتن، دستگاه بتن ساز باید برای اندازه گیری حجمی یا وزنی آب و مواد افزودنی از جمله حباب ساز بتن به تجهیزات لازم و دقیق مجهز باشد. در کارگاه‌های بزرگ، اندازه گیری آب و مواد افزودنی باید به طور خودکار انجام شود. اضافه نمودن مواد افزودنی باید به صورت مایع و همراه با آب صورت پذیرد. اضافه نمودن آب به دستگاه بتن ساز باید با فشار مناسب همراه باشد.

اندازه گیری و رواداری ها

لوازم و تجهیزات کارگاه بتن باید به اندازه گیری‌های دقیق و خودکار مجهز باشد چرا که در صورت لزوم دستگاه نظارت به دفعات، دقت این سیستم‌ها را مورد بازدید قرار خواهد داد و در صورت مشاهده ایراد در آن‌ها دستگاه نظارت دستور توقف کار را صادر خواهد نمود.

ریختن و انتقال بتن به قالب با چه روش‌هایی انجام می گیرد؟

قبل از انجام عملیات بتن ریزی، محل گود برداری‌ها، قالب بندی‌ها، آرماتوربندی‌ها، درزهای ساختمانی و محل قطعات مدفون در بتن باید تخمین زده شوند. همچنین با توجه به نوع سازه، بهترین روش انتقال بتن به قالب به نحوی انتخاب شود که در کیفیت و خصوصیات اصلی بتن تغییری حاصل نشود. با توجه به نوع و حجم عملیات، برخی از روش‌های انتقال بتن در قالب‌ها به شرح زیر است:

استفاده از باکت یا جام

معمول‌ترین روش در بتن ریزی های حجیم با فاصله حمل کوتاه، استفاده از باکت یا جام است. دریچه تخلیه باکت در کف تعبیه شده و جام باید دارای تعداد بازشوی کافی باشد. اندازه دهانه بازشو نباید از ⅓ طول باکت و 5 برابر قطر بزرگترین دانه کمتر باشد. شیب جدار باکت در محل تخلیه نباید از 60 درجه کمتر بوده و تخلیه بتن به باکت باید به طور قائم و از مرکز آن باشد.

ناوه شیبدار

برای انتقال بتن از بالا به پایین از ناوه شیبدار استفاده می‌کنند. ظرفیت ناوه باید به قدری باشد که بتن از اطراف آن سرریز نشود. شیب ناوه باید ثابت باشد تا بتن با اسلامپ مورد نظر بدون جداشدگی و به راحتی تخلیه شود.

لوله تخلیه

برای تخلیه بتن از ارتفاع زیاد و به صورت قائم، استفاده از لوله تخلیه توصیه می‌شود. قطر این لوله در دو الی سه متر اول باید حداقل 8 برابر قطر بزرگترین سنگدانه باشد. در قسمت تحتانی می توان قطر خروجی را تا 6 برابر قطر بزرگترین دانه اختیار نمود. این لوله باید توسط وادارهای ثابت، نصب و بتن به صورت قائم از آن تخلیه شود.

تسمه نقاله

انتقال بتن از محل نهایی حمل به محل نهایی تخلیه (قالب) در پروژه‌های بزرگ توسط تسمه نقاله صورت می‌گیرد. نحوه انتقال بتن با تسمه نقاله با توجه به شرایط آب و هوایی، محل اجرا و نوع بتن مشخص می‌شود. سرعت تسمه نقاله بسته به نوع پروژه، متفاوت میباشد. چنانچه محل تخلیه در مسیر حرکت باشد، سرعت تسمه به 150 متر در هر دقیقه می‌رسد. چنانچه تخلیه از کنار (عمود بر مسیر) انجام شود، این سرعت تقلیل خواهد یافت.

بتن ریزی دال ها و سقف ها

بتن ریزی در دال‌ها باید در یک جهت و به صورت متوالی انجام شود. محموله‌های بتن نباید در نقاط مختلف سطح و به صورت پراکنده، ریخته و سپس پخش شوند. همچنین بتن نباید در یک محل و در حجم زیاد، تخلیه و سپس به طور افقی در طول قالب حرکت داده شود. با توجه به حجم بتن و روش‌های حمل و تخلیه، عملیات باید به صورتی انجام شود که حتی الامکان از بوجود آمدن اتصال سرد در دال‌ها پرهیز گردد.

نحوه دسترسی به دستورالعمل های تهیه و اجرای بتن

یکی از راه‌هایی که می‌توانید از دستورالعمل‌ها و نکات اجرایی مربوط به مصالح و تاسیسات ساختمانی مطلع شوید، سامانه ساخت بازار می‌باشد. علاوه بر آن، می‌توانید در این سایت از تمامی مطالح ساختمانی استعلام قیمت گرفته و محصول مورد نظر خود را از یک تولید کننده معتبر و به صورت مستقیم تهیه کنید.

منبع: نشریه 55 سازمان بودجه و برنامه ریزی کشور