الزامات سیم کشی مطابق با مبحث 13 مقررات ملی ساختمان

مجموعه قوانینی توسط وزارت مسکن و شهرسازی در رابطه با طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان‌ها در مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان بیان شده است که در این مقاله به بخشی از آن که در ارتباط با سیم و اصول سیم کشی است، خواهیم پرداخت. جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با الزامات سیم کشی پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقال همراه ما باشید. همچنین در انتهای مقاله نکاتی در رابطه با خرید سیم برق ساختمانی آورده شده است. ساخت بازار، سامانه ای را فراهم کرده است که بتوانید استعلام قیمت سیم را در اختیار داشته باشید.

سیم کشی در مبحث سیزدهم

مطابق با مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، سیم کشی ‌های داخلی ساختمان‌ها شامل سیم کشی روکار و توکار باید در داخل لوله‌های اختصاصی سیم کشی یا مجاری مخصوص آن (ترانکینگ) اجرا گردد. جهت اجرای کلیه انشعابات، سه راهه و چهارراهه‌ها، زانوها و خم‌ها باید از متعلقات استاندارد هر لوله استفاده شود. همگونی جعبه‌های زیرکلید و پریز و دیگر متعلقات مشابه با نوع لوله کشی و کلید و پریزهای مورد استفاده الزامی می‌باشد.

همچنین در الزامات سیم کشی برق به نوع لوله قابل استفاده نیز اشاره شده است. لوله‌ها مورد استفاده در سیم کشی به صورت توکار و روکار به شرح زیر می‌باشد:

• لوله‌های فولادی پیچی (رزوه) به صورت توکار و روکار برای همه نوع ساختمان بعلاوه ساختمان‌های صنعتی
• لوله‌های فولادی (گاز) به صورت توکار و روکار برای محیط‌های با خطر انفجار
• لوله‌های پلاستیکی صلب به صورت توکار و روکار برای محیط‌های با خطر خورندگی
• لوله‌های پلاستیکی خرطومی به صورت توکار برای ساختمان‌های غیر صنعتی

قطر داخلی لوله‌ها باید متناسب با تعداد سیم‌ها و قطر آن‌ها انتخاب شود. الزامات سیم کشی باید به نحوی رعایت گردد که سیم کشی بدون مصرف نیروی پیش از حد، امکان پذیر باشد و نیز سیم‌ها دچار ساییدگی یا پارگی نشوند.  جهت دستیابی به موارد ذکر شده لازم است نسبت قطر داخلی لوله به قطر دسته سیم‌ها یا قطر کابل چند رشته‌ای برابر حداقل مقدار 3/1 باشد.

اصول و الزامات سیم کشی ساختمان مطابق استاندارد

همانطور که می‌دانید در ابتدا لوله‌ها به تنهایی نصب می‌شوند و پس از اتمام فرآیند لوله کشی، سیم‌های برق به داخل لوله‌ها هدایت می‌شوند. مدارهایی که در زیر کف پروژه قرار دارند باید توسط لوله‌های پلاستیکی صلب یا لوله‌های فولادی اجرا گردند. جهت اجرای لوله کشی روکار باید از بست‌های دوپیچه یا نوعی از آن که فاصله حداقل 6 میلی‌متری ایجاد کند، استفاده نمود. از دیگر الزامات سیم کشی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در بخشی از لوله کشی که بین جعبه تقسیم و یا وسایل مشابه آن قرار گرفته است استفاده بیش از چهار خم 90 درجه (در مجموع 360 درجه) ممنوع است.
• در محل ورود لوله به جعبه تقسیم، تابلو یا هر دستگاه مشابه دیگر جهت جلوگیری از زخمی شدن سیم و کابل باید از بوشینگ متناسب با لوله استفاده نمود.
• لوله‌هایی که نیاز به برش دارند باید با اره بریده شوند و لبه‌های تیز آن نیز صاف گردد. استفاده از لوله بر در لوله کشی‌ها مجاز نمی‌باشد.
• از دیگر الزامات سیم کشی و لوله کشی این است که جهت تغییر نوع لوله مانند تغییر لوله فولادی به پلاستیکی باید از نوعی جعبه تغییر در محل استفاده شود.

دیگر ضوابط مربوط به سیم کشی ساختمان بر اساس مبحث سیزدهم

• ترامکینگ ها یا مجاری‌های سیم کشی شامل جنس‌های فلزی و پلاستیکی و به صورت‌های روکار و توکار باید به جعبه تقسیم، جعبه انشعاب، قطعات اتصالی و انتهایی، زانوهای داخلی و خارجی، سه راهه‌ها و چهارراهه‌های مخصوص به خود مجهز باشند.
• در مجاری سیم کشی که علاوه بر وجود سیم کشی‌های با قدرت، سیم کشی تاسیسات فشار ضعیف نیز وجود دارد، باید از حداقل یک دیواره جداکننده در درون آن استفاده نمود. این جداسازی باید در کل مجرا، جعبه‌های تقسیم، جعبه انشعاب‌ها و ... وجود داشته باشد.
• در مجاری‌های سیم کشی فلزی استفاده از پیچ‌های مخصوص پیوستگی الزامی است و این پیوستگی باید در سراسر مجرا فراهم باشد و همگی به هادی حفاظتی تابلو وصل گردند.
• اتصال دستگاه‌های دارای لرزش مثل موتور به لوله کشی، توسط لوله‌های فولادی قابل انعطاف با بوش‌های مناسب انجام می‌شود که باید دارای حداقل طول برابر 20 سانتی‌متر باشند.
• سیم‌های مورد استفاده در سیم کشی‌های ساختمانی تا مقطع 10 میلی‌متر مربعی باید با عایق PVC از نوع تک مفتولی باشند و در مقاطع بالاتر به صورت چندمفتولی می‌باشند. همچنین جنس سیم‌های هادی از جنس مسی می‌باشد.
• سیم‌های افشان در مواردی استثنایی که اجرای سیم کشی مشکل باشد، مجاز خواهد بود. در این صورت باید سر سیم‌ها با لحیم کاری به صورت یکپارچه و سپس با ترمینال به هم وصل شوند.
• سیم‌های قرار گرفته در مجاری‌ها و لوله‌ها باید از هر نظر سالم باشند و در آنها هیچ گونه پیچیدگی یا شکستگی وجود نداشته باشد. همچنین اتصال آنها در محل‌های دسترسی به سر سیم و نیز جعبه تقسیم به صورت کاملا یکپارچه باشد.
• استفاده از ترمینال‌های پیچی برای اتصالات و انشعابات لازم است. از دیگر ترمینال‌ها در شرایطی که تضمین تداوم الکتریکی، اتصال و عایق بندی وجود داشته باشد، می‌توان استفاده نمود.

موارد ممنوع در مورد سیم و سیم کشی

از مواردی که در مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان "طرح و اجرای تاسیسات برقی ساختمان‌ها" به عنوان موارد ممنوع آورده شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پیچیدن سیم‌ها به دور هم به منظور ایجاد اتصال الکتریکی و یا استفاده از نوار چسب الکتریکی جهت عایق بندی محل اتصال ممنوع است.
• استفاده از سرچپق و موارد مشابه در محل انشعابات یا در محل اتصال سیم کشی به وسایل مصرف کننده و کنترل کننده مدار (چراغ، پریز، کلید) ممنوع است.
• استفاده از سیم‌های چندلا مانند بندهای پلاستیکی و نیز بست‌های میخی یا میخ معمولی جهت اجرای انواع سیم کشی‌های روکار اکیدا ممنوع می‌باشد. این نوع سیم کشی تنها در محیط‌های خشک با استفاده از کلید، پریز و جعبه تقسیم روکار سوار بر پایه‌های عایق رطوبتی امکان پذیر است.
• اجرای سیم کشی روکار با استفاده از سیم‌های به هم چسبیده (به صورتی که روکش نخی بر روی هر رشته سیم علاوه بر لایه عایق بندی اصلی قرار داشته باشد) و نیز مقره‌های چینی کوچک (قرقره) در صورتی که از مقام مجری مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان اجازه کسب گردد، مجاز خواهد بود.
• از کابل‌ها و سیم‌های زیرگچی تنها در مواردی استفاده می‌شود که طول آن از محل سیم کشی ثابت تا محل مصرف کننده مانند چراغ‌ها، کمتر از 1.5 متر باشد. در دیگر موارد استفاده از این نوع کابل کشی و سیم کشی اکیدا ممنوع می‌باشد.

نکات مهم در هنگام خرید سیم برق

انتخاب و خرید سیم برای سیم کشی باید با توجه به نکات ایمنی و استانداردهای گفته شده در بخش‌های قبل صورت گیرد. خرید سیم نامناسب می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را در آبنده برجای بگذارد.در هنگام خرید سیم لازم است به نکاتی زیر توجه نمایید:

• نکته مهم و اساسی در هنگام خرید سیم، جنس هادی آن است. بهترین سیم هادی از جنس مس می‌باشد که نسبت به جنس‌های آلومینیوم و قلع دارای ارجحیت می‌باشد.
• تمامی سطوح سیم باید به صورت یکپارچه و صاف و عاری از هرگونه برجستگی و فرورفتگی باشد.
• عایق ضخیم صد در صد تضمین کننده عایق خوب نمی‌باشد بلکه کیفیت عایق تضمین کننده آن می‌باشد. پس سیم‌هایی را انتخاب کنید که سطح عایق زیادی نسبت به خود سیم نداشته باشند.
• و نکته مهم آخر اینکه جهت خرید سیم و انجام سیم کشی مناسب حتما از یک متخصص کمک بگیرید و نیز پیشنهاد می‌شود از فروشگاه های معتبر خریداری نمایید. جهت آشنایی با فروشندگان معتبر سیم و استعلام بهترین قیمت سیم می‌توانید از سامانه ساخت بازار استفاده نمایید.

استعلام قیمت سیم در ساخت بازار

همانطور که گفته شد سیم‌ها از جمله پرکاربردترین بخش‌های هر سیستم برقی ساختمانی می‌باشد. انتخاب و خرید سیم نامناسب می‌تواند در ساختار ارتباطی تاسیسات برقی ساختمانی اثر منفی داشته باشد.

اگر قصد انتخاب یا خرید سیم برای پروژه‌های ساختمانی خود دارید، می‌توانید آخرین استعلام قیمت آن را در سامانه ساخت بازار مشاهده نمایید. همچنین اگر تولید کننده یا تامین کننده انواع سیم ها هستید می‌توانید در پنل کاربری خود، با قرار دادن محصولات سیمی و قیمت‌های آن، خریداران بیشتری را در امر خرید یاری نمایید.