ترازیاب AP-228 پنتاکس

از جمله دستگاه های اولیه مورد استفاده  جهت تراز یابی تراز آبی (Water Level) بوده که توسط ایرانیان باستان به کار برده میشد. این تراز، لوله ای از نی بوده که وسط آن سوارخی بزرگ و در هر  سر آن سوراخی کوچک متصل  به طنابی  داشته. دو نفر هر سر طناب را روی یک قطعه چوبی مدرج  نگه میداشتند سپس نفر سوم با کاسه از سوراخ وسط نی آب میریخته، اگر آب از هر کدام از سوراخهای دو سر به میزان نامساوی میریخت، سر طنابی که بالا تر قرار گرفته بود را قدری پایین میاوردند تا آب به میرزان یکسان از دو سر تخلیه شود . اندازه بین سر چوب و محل قرار گرفتن طناب اختلاف ارتفاع بین دو نقطه بود.بعد ها از تراز شیشه ای که دارای حبابی بود استفاده نمودند.  در دیگر کشور ها تراز شیشه ای دارای انحنای معینی شد که در صورت افقی بودن تراز حباب کاملا در وسط تراز قرار میگرفت . در سالهای بعد، کارخانه های سازنده وسایل نقشه برداری با تعبیه یک یا دو عدد تراز در کنار دوربین این امکان را فراهم آوردند که وقتی حباب تراز در وسط است محور نشانه روی دوربین نیز افقی گردد. بدین ترتیب با حرکت سمتی محور نشانه روی یک سطح افقی در فضا ایجاد میشود. با کمک این محور اختلاف ارتفاع بین دو نقطه اندازه گیری میگردد. بدین ترتیب تراز های اپتیکی(Optical Level) تولید گردید. این تراز ها بر روی سه پایه نصب و با سه پیچ تنظیم محور نشانه روی دوربین به صورت افقی قرار میگرفت و با حرکت سمتی دوربین صفحه ای افقی در فضا ساخته میشد.دستگاه های ترازیاب فقط قادر به ایجاد یک میدان افقی در فضا بودند و برای تعیین اختلاف ارتفاع نقاط از قطعات مدرج شده چوب که همان شاخص ها میباشند استفاده گردید.با اضافه نمودن یک صفحه مدرج افقی به دوربین امکان اندازه گیری زاویه افقی بین دو امتداد در روی زمین به این وسیله اضافه گردید. 

یک دستگاه ترازیاب (نیوُ) از چند قسمت تشکیل گردیده:

1.  تلسکوپ
2.    تراز ها
3.    صفحه مدرج زاویه افقی
4.    پیچ های تنظیم ترابراک
5.    کمپانساتور( دربعضی مدلها)

شرکت ژاپنی «پنتاکس» (Pentax) یکی از این شرکت های با سابقه و خوش‌نام در این زمینه تولید تجهیزات تصویربرداری مهندسی است و محصولات آن همواره از نظر کیفیت زبان‌زد بوده و هست.یکی از مدل‌های تولیدی این شرکت، دوربین ترازیاب مدل AP-228 است. عدسی این دوربین با قطر 30 میلیمتری خود دارای بزرگنمایی برابر 28 برابر بوده و کمترین فاصله‌ای که می‌توانید تصویر واضح و شفاف در دوربین خود مشاهده کنید، معادل 40 سانتی‌متر است. این دستگاه دارای سیستمی داخلی درون خود است که اگر تا زاویه 15 دقیقه از حالت تراز خارج گردد، همچنان محور دیدگانی دوربین در حالت تراز قرار دارد. شما ارتفاعی را که اندازه‌گیری می‌کنید به معنای واقعی درست و صحیح خواهد بود. خطایی که با این دستگاه در ترازیابی (اندازه گیری اختلاف ارتفاع ها) به طول 1 کیلومتر و به صورت رفت و برگشت با آن مواجه می‌شوید، تنها به میزان 1.5 میلی‌متر است که دقت بسیار خوبی برای این دستگاه خواهد بود. این دستگاه مقاومت خوبی در برابر نفوذ آب و گردوغبار از خود نشان می دهد. دوربین های ترازیاب، دسته ای از ابزارهای اندازه گیری اختلاف ارتفاع هستند که به طور ویژه تنها به همین منظور ساخته و به بازار عرضه می‌شوند. اهمیت اندازه‌گیری اختلاف ارتفاع به میزانی است که شرکت های بسیاری از سالیان دور تاکنون دست به کار ساخت و توسعه این دسته از ابزارهای اندازه‌گیری شده اند. شرکت پنتاکس از تولیدکنندگان به‌نام و مشهور تجهیزان دوربین، لنر و لوازم جانبی آن است. محصولات این شرکت تنوع بسیار زیادی دارد و علاوه بر شاغلین شاخه نقشه‌برداری مهندسی، کسانی که با دوربین کار می‌کنند و دنیای تصویربرداری فعالیت دارند، با محصولات این شرکت آشنا هستند.