عملکرد کنترل و اندازه گیری دما سیستمی است که شامل حس کنندههای دما، پردازش سیگنال، عملیات کلیدزنی و تنظیم مجدد میباشد. هدف استفاده از ابزارهای کنترل و اندازه گیری دما در صنعت، جلوگیری از احتمال خطر دمای مازاد است که میتواند منجر به خطر گرم شدن بیش از حد وسایل گازسوز و سوخت مایع شود.
یک تنظیم کنندهی دما به یک سیستم طبقهی C ایمنی نیاز دارد که با انجام مقایسه بین یک کنترلر مشعل خودکار و یک عملکرد کنترل دما، پیامد ایمنی این دو عملکرد معادل هم لحاظ میشود. خریداران و تولید کنندگان تجهیزات کنترل و اندازه گیری دما میتوانند با عضویت در این سامانه بدون واسطه با هم در ارتباط باشند. برای آشنایی بیشتر با لوازم کنترل و اندازه گیری دما از نشریات معتبر با ساخت بازار همراه باشید.
مطابق استاندارد ملی ایران به شمارهی 6441، برخی از اصطلاحات و تعاریف مربوط به اندازه گیری دما به شرح زیر میباشد:
دستگاهی كه به تنهايی يا همراه با وسايل تكميلی برای اندازه گيری به كار میرود.
المانی است كه به طور مستقيم نسبت به دما واكنش نشان میدهد.
دستگاهی برای اندازه گيری دما كه شامل حسگری در لوله محافظ، سيمهای رابط داخلی و پايانههای خارجی است و به وسايل اندازه گيری الكتريكی وصل میشود.
جزئی از دماسنج مقاومتی كه شامل المان حسگر، سيمهای رابط داخلی، عايق بندی، لوله محافظ و پايانهها است. حسگرهای دماسنج مقاومتی به چهار نوع زير تقسيم بندی میشوند:
گسترههای كاری برای حسگرهای دماسنج مقاومتی مطابق جدول زیر است:
نماد |
جنس مواد |
گستره كاری دما (C) |
PRT |
پلاتین |
200 الی 850 |
NRT |
نیکل |
60 الی 350 |
CRT |
مس |
150 الی 200 |
لولهای است كه حسگر دما را در بر میگیرد تا آن را از تماس مستقيم با جسم مورد اندازه گيری، محيط اطراف و غيره محافظت كند.
استعلام قیمت محصولات ساختمانی و انواع تجهیزات و لوازم کنترل از سامانه ساخت بازار
تركيبی از دو هادی غير همجنس كه به طور الكتريكی به هم پيوند داده شدهاند، تا هنگامی كه پيوندگاهها در دماهای مختلف قرار ميگيرند، نيروی محركه الكتريكي توليد كنند. ترموكوپلها بر اساس جنس بازوهای آن به انواع اصلي زير تقسيم بندی میشوند:
وسيلهای است كه سيگنال را از حسگر دما دريافت میكند و مقدار دما را از طريق نمايشگر، ثبات و ... نشان میدهد.
وسيلهای است كه با انجام عملی سيگنال حسگر دما را به سيگنال ديگری تبديل میکند يا مقدار سيگنال را به منظور انتقال آن تغيير میدهد.
وقتی كه حسگر دماسنج مقاومتی و ترموكوپل با جسم مورد اندازه گيری در تماس باشد و تعادل گرمايی ميان آنها حاصل شده باشد، دما بر اساس مشخصههای الكتريكی حسگر دماسنج مقاومتی و ترموكوپل، اندازه گيری میشود. اين روشهای کنترل و اندازه گيری دما برای از راه دور و ثبت خودكار نتايج، مناسب هستند. بعلاوه از اين روشها میتوان برای كنترل خودكار نيز استفاده كرد.
در انتخاب دستگاه کنترل و اندازه گيری دما، موارد زير بايد در نظر گرفته شود:
مزايا و معايب حسگرهای دما در جدول زیر آورده شده است:
حسگر دما |
مزایا |
معایب |
ترمیستور |
|
|
دستگاه هیبرید |
|
|
حسگر دماسنج مقاومتی |
|
|
دماسنج ديجيتالي |
|
|
ترموکوپل |
|
|
مطابق استاندارد شمارهی 6441، انواع دستگاههای کنترل و اندازه گيری دما به شرح زیر میباشند:
دستگاهی است كه در اندازه گيری هايی با دقت بالا مانند كاليبراسيون ترموكوپلهای استاندارد به كار میرود.
دستگاهی است كه ولتاژ اندازه گيری شده را به صورت عدد نشان میدهد و برای اندازه گيری هايی با دقت بالا مانند كاليبراسيون ترموكوپلهای استاندارد، مورد استفاده قرار میگیرد.
به دستگاهی گفته میشود كه مجهز به ريز پردازنده بوده و قادر به ثبت آنالوگ و چاپ ديجيتالی از طريق پردازش ديجيتالی است و برای اندازه گيریهای عمومی دما بكار میرود.
دماسنج دیجیتالی دستگاهی است كه سيگنال را از ترموكوپل دريافت كرده و آن را بصورت مقادير عددی دما نشان میدهد و برای اندازه گيری های عمومی دما بكار میرود.
دستگاهی است كه از طريق نيروی محركه الكتريكی ترموكوپلهای مورد استفاده، كار میکند. از معايب آن ضرورت در تنظيم مقاومت خارجی و كوچك بودن گشتاور راه اندازی است. برخی از اين دستگاهها مجهز به تقويت كنندهای برای افزايش گشتاور راه اندازی هستند و برای اندازه گيری های عمومی دما بكار میرود.
كاربر هنگام كار با دماسنج بايد به نكات زير توجه كند:
تمام مطالب ذکر شدهی بالا از استاندارد ملی ایران شماره 6441 میباشد که سعی کردیم انواع تجهیزات و روشهای کنترل و اندازه گیری دما را برای شما شرح دهیم و معایب و مزایای آنها را با هم مقایسه کنیم.
اگر قصد خرید این تجهیزات را دارید، میتوانید در سامانهی تجارت محصولات ساختمانی ساخت بازار با تولید کنندههای معتبر لوازم کنترل و اندازه گیری دما در ارتباط بوده و استعلام قیمت بگیرید. در نهایت با مقایسه قیمت برندهای مختلف، میتوانید مقرون به صرفه ترین خرید را داشته باشید.